Jaka jest przyszłość technologii smart city? Nie taka za 5, 10 lat, ale za 20, czy 50 lat? Dziś rozmawiamy o inteligentnych systemach oświetlenia, czy zarządzania mobilnością w mieście, o systemach inteligentnego domu. Jutro będziemy rozmawiać o smart aplikacjach miejskich, które pozwolą mieszkańcom stworzyć nowy rodzaj cyfrowych relacji miejskich - gry w wirtualne miasto. 

Wirtualna rzeczywistość w służbie miastu

Celem technologii smart city jest poprawa jakość życia mieszkańców dzięki nowoczesnej technologii. Wdrażane w różnych miastach rozwiązania smart city będą z czasem digitalizować procesy związane z zarządzaniem miastem, ale także relacje międzyludzkie. W niedalekiej przyszłości powstaną wirtualne miasta, które będą czymś w rodzaju cyfrowej nakładki na miasto w realu. Będzie to rodzaj gry terenowej na styku wirtualnego i realnego świata, która będzie lustrzanym odbiciem prawdziwego miasta, ale z awatarami, wirtualnym życiem, które będą mogli prowadzić mieszkańcy grając w iPolis. Bezwątpienia wirtualne miasta będą korzystać z technologii Blockchain, która uporządkuje zasady tworzenia transakcji, relacji, a także pomoże w utrzymaniu transparentności wirtualnych systemów miejskich, w tym smart aplikacji miejskich. Miasta przyszłości będą tworzone w Internecie przez samych mieszkańców w formie lokalnych platform społecznościowych imitujących miasto w wirtualnej rzeczywistości. Wirtualne iPolis będzie czymś w rodzaju społecznej gry łączącej świat realny z wirtualnym. Spróbujmy sobie wyobrazić przyszłość inteligentnych aplikacji miejskich.

Mapowanie miasta znacznikami

iPolis będzie cyfrową mapą miasta podobną do google street (interface główny), na której ulokowane zostaną różne znaczniki (ikony 3D). Technologia rozszerzonej rzeczywistości umożliwi oglądanie znaczników spacerują z okularami VR po mieście lub kierując telefon z włączoną kamerą w trybie iPolis Smart na obserwowane obiekty w mieście. Każdy znacznik zawierać będzie dane w formie krótkiego postu (z możliwością ich rozwinięcia, powiązane z miejscem na mapie za pomocą GPS). Treści w znacznikach mogą być bardzo różne - np. zdjęcia, filmy, strony www lub dokumenty pdf. 

Znaczniki będą zróżnicowane wyglądem i podzielone na kategorie tematyczne i powiązane z konkretną przestrzenią fizyczną (konkretnym miejscem w realu). Znacznik ma za zadanie budowanie powiązań świata wirtualnego ze światem rzeczywistym. Znacznik mogą oznaczać miejsce (lokal) np. mieszkanie, muzeum, kino, teatr, hotel, stację benzynową, urzęd, stadion (jak w mapach Google). Znacznik mogą być punktem świadczenia usług (terminale, bankomaty, stacje ładowania pojazdów, parkingi, przystanki, toalety). Znacznik mogą też być wydarzeniami lub miejscami współpracy - mogą być połączone z linią czasu - kalendarzem (np. miejsce spotkania, wydarzenie kulturalne, miejsce imprezy lub eventu, obszar coworkingu). Znacznik może mieć formę liniową ścieżka lub trasową na mapie miasta (trasa spaceru, trasa rowerowa, trasa zwiedzania). Znacznik może być również obszarem aktywności (ulica, osiedle, dzielnica, obszar przekroczenia norm smogu lub obszar oznaczający dzielnicę, z której w danym dniu zaplanowano wywóz śmieci). Znaczniki mają za zadanie służyć integracji społeczności lokalnych w świecie wirtualnym, aktywizacji przedsiębiorczości oraz wspierać świadomość partycypacji w funkcjonowaniu całego miasta. 

Awatary mieszkańców w wirtualnym mieście

Centralnym punktem tej relacji jest avatar użytkownika, który znajduje się w konkretnym miejscu (lokuje się na mapie miasta pobierając lokalizację GPS telefonu). Awatar posiada swój profil cyfrowy - identyfikator w postaci wizytówki społecznościowej (kartę postaci). Awatara mogą opisywać dane jak ID, zdjęcie profilowe, imię, nazwisko, pseudonim, urodzenie, płeć, adres zamieszkania, hobby/zainteresowania (3 główne), marzenie (jedno główne), świadczone usługi (np. fotograf), talenty/skillsy (robię piękne zdjęcia, potrafię naprawiać rowery), opiekuję się zwierzątkiem typu (np. pies lub kot) w ilości [1], preferowane jedzenie (tagi #kuchnia włoska, #pizza, #kotlet schabowy), preferowany sport (tagi #tenis, #piłka nożna), preferowany sposób spędzania wolnego czasu (tagi #spacer, #kultura #imprezy), preferowane relacje w Wirtualnym Mieście (#biznesowe, #wspólnepasje, #szukamnowychznajomych), aktualny stan związkowy (#wzwiązku, #wolny), szuka/potrzebuje/oferuje (#fotograf, #młodypan #młodapani #ślub #wesele), przedmioty posiadane (#mieszkanie, #samsunggalaxys10, #lexusnx300h), ulubione miejsca (lista dodanych znaczników), znajome awatary (lista awatarów), miejsca pracy (lista znaczników), reputacja (liczba zebranych łapek w dół, w górę, pośrednich), ulubiona muzyka (tagi #metalica, #IRA), znaczniki z podróży (dodane lokalizacje odwiedzanych miejsc), folder ze zdjęciami i linkami do filmów z serwisów filmowych, folder z zintegrowanymi serwisami społecznymi. Ustawienia dostępu do informacji o profilu.

Użytkownik jest awatarem umieszczonym na mapie w czasie rzeczywistym. Linia czasu jest elementem mapy wirtualnego miasta. Niektóre znaczniki mają swoją żywotność w czasie inne są lokowane na stałe. Mapa zmienia się pod wpływem czasu - ewoluuje (np. pojawiają się i znikają wydarzenia osadzone w czasie). Czas można przesuwać na mapie patrząc w przeszłość, w przyszłość oraz lokować się w teraźniejszości jak w kalendarzu (za pomocą suwaka czasu). 

Cyfrowe relacje w wirtualnym mieście

Cyfrowe relacje w wirtualnym mieście użytkownik ustanawia korzystając z różnych funkcjonalności. Przegląd swojego najbliższego otoczenia - umożliwia filtrowanie profili innych awatarów w mieście pod kątem (hobby, stan matrymonialny, aktualna aktywność, doświadczenie w konkretnej dziedzinie, świadczenie konkretnych usług). Możliwość zainicjowania relacji przez połączenie głosowe, tekstowe lub wysłanie ikony wyrażającej relację (np. propozycja spotkania, wspólna aktywność w danym znaczniku - miejscu, wydarzeniu, obszarze aktywności, wspólna trasa np. biegowa). Interakcje mogą przyjąć postać “zaczepki lub ustawki” z emotikonem np. przywitaj (treść), komplement (treść), przytulenie, chodźmy do pubu, pogadajmy on-line, “ładna pogoda”, serduszko. Relacje wiążą się ze znacznikami oraz awatarami. Na przykład Awatar nr 1 zaprasza Awatara nr 2 do lokalu gastronomicznego na godzinę 20.00 kolejnego dnia. Jeśli spotkanie dochodzi do skutku o 20.00 GPS z telefonu użytkownika potwierdza obecność w najbliższym otoczeniu, w umówionym lokalu, o danej godzinie. Nad znacznikiem lokalu pojawia się liczba 2 z ikoną symbolizująca Awatary, a po jej kliknięciu można zobaczyć, które profile Awatarów, które znajdują się w tym miejscu. 

Każdy znacznik i awatar posiada informacje i statystyki aktywności. Dane te można wyświetlić klikając na wirtualnej mapie miasta. W realu użytkownicy mogą naklejać naklejki z kodami QR w dozwolonych miejscach w ten sposób budować powiązania ze znacznikami. Przykładowo skanując kod QR na drzwiach restauracji możemy zobaczyć jej menu, aktualnie obecnie lub przebywające kiedyś, a także planujące np. kolację w tym miejscu awatary. Kod QR może być naklejony w miejscach związanych kulturą, zabytkami, miejscach usługowych lub handlowych, a także na bloku np. klatki schodowej, jeśli chcemy sprawdzić czy w tym bloku są awatary lub wolne mieszkania oferowane przez korzystającą z systemu Smart City agencję nieruchomości.

Znaczniki miejsca świadczenia usług mogą służyć do szybkiego zamawiania usług np. fryzjer, transport, jedzenie, zabiegi zdrowotne, opieka, sprzątanie. Poprzez kliknięcie na znacznik na mapie możemy zamówić wizytę np. u fryzjera widząc kalendarz umówionych awatarów w danym miejscu i dopisując siebie w dogodnej porze pracy zakładu. 

Chmura potrzeb nad wirtualnym miastem

Funkcja chmury potrzeb nad wirtualnym miastem jest sercem systemu wirtualnego miasta. Każdy użytkownik może wysłać swoją potrzebę w formie krótkiego postu. Na miastem tworzy się wirtualna chmura różnymi potrzebami i ogłoszeniami. Wyślij posta do nieba w formie tweeta. Posty tworzą nad mapą miasta tablicę ogłoszeniową. Każda potrzeba jest opisana znacznikiem i umieszczona na linii czasu. Może być powiązany z awatarami np. “Szukam chętnych do wspólnej gry w piłkę nożną na boisku (znacznik na mapie - boisko) w czwartki o 20.00, potrzebnych dwunastu zawodników”. Znacznik może być pozostawiony w chmurze na określony czas lub do czasu zgłoszenia się pod ogłoszeniem 12 awatarów. Jeśli uda się zebrać użytkowników w znaczniku boiska co czwartek o 20.00 boisko będzie zajęte na 2 godziny przez tych awatarów. 

Chmura potrzeb może być w prosty sposób przeszukiwana przy użyciu filtrów znaczników i tagowania potrzeb wrzucanych do chmury. Mapę miasta można filtrować włączając i wyłączając różne warstwy znaczników. Podobnie z chmurą, której można zadać pytanie wyszukujące jak przeglądarce google. Na samej górze będą się wyświetlać w priorytecie przypisane tagi typu hash np. #pizza, #fryzjer, #muzeum. Wyszukiwarka może działać w oparciu o filtrowanie treści np. kobieta/mężczyzna, zakres wiekowy, zainteresowanie, branże/specjalizacje, ulica/osiedle/dzielnica, ustawione piktogramy statusu w obecnej chwili, obecna lokalizacja awatary w pobliżu i wiele innych. W wynikach wyświetlania mogą pojawiać się znaczniki awatarów spełniających kryteria będących online umiejscowionych na mapie.

Wirtualna społeczność

  Wirtualna społeczność iPolis jest budowana oddolnie. Znaczniki na mapę wprowadzają użytkownicy/mieszkańcy (awatary z danego miasta). Każdy znacznik ma swój kod QR, który można wydrukować i nakleić w określonym miejscu. Każdy Awatar ma swój kod QR, który może wyświetlać w telefonie lub wysyłać. Awatar może kontrolować swoje dane widoczne publicznie, prywatnie oraz dla znajomych awatarów (analogicznie jak w Facebooku). Awatar może definiować swoje specjalności np. zawód informatyk, lekarz, prawnik, które mogą być wyszukiwane w wirtualnym mieście. Awatary gromadzą punkty reputacji za poszczególne relacje (cechy i transakcje) takie jak: profesjonalizm, walory estetyczne, cena/jakość usługi, wyposażenie, łatwość komunikacji, punktualność (łapki w górę, w dół i pośredniak). Użytkownicy mogą tworzyć znaczniki miejsc tematycznych, umieszczać wydarzenia w przestrzeni wirtualnej miasta jak w kalendarzu z mapą. 

Wirtualne miasto może umożliwić płacenie za parking, zakup biletów komunikacji, korzystanie z kart rabatowych i promocji. Każdy użytkownik (awatar) posiada swój cyfrowy portfel, który można zasilać wpłatami prepaid i kupować punkty miejskie (w przyszłości mogą być one przekształcone w lokalną kryptowalutę lub tokena). Ceny  usług i towarów muszą być podawane w złotówkach z rabatem. Oferta może mieć dwie ceny lub cenę tylko w złotówkach i generować punkty payback na cyfrowy portfel użytkownika (awatara).

Awatary otrzymują cyfrowy dowód osobisty (ID# klucz publiczny i prywatny w blockchainie miasta), wirtualne zameldowanie (zgodne z faktycznym zamieszkaniem), cyfrowy lokalny podpis oraz prawo głosu. Każda aktywność obywatelska powoduje przyznanie punktów reputacji na portfel cyfrowy użytkownika. Punkty można zdobywać poprzez zaproszenie do wirtualnego miasta nowych użytkowników (awatarów), poprzez wysłanie linków referencyjnych z zaproszeniem. Poprzez generowanie znaczników na mapie miasta. Wykonywanie transakcji łączenia potrzeb z możliwymi źródłami ich realizacji - np. skontaktowanie ogłoszenia sprzedam rower z ogłoszeniem kupię rower - jeśli transakcja dojdzie do skutku między awatarami system przyzna stronom punkty reputacji na porfel użytkowników. 

Cyberdemokracja i merytokracja

W wirtualnym mieście panuje cyberdemokracja. Awatary są regularnie zapraszane do zarządzania swoim miastem poprzez uczestnictwo w głosowaniach dotyczących ważnych spraw dla miasta. W wirtualnym mieście można delegować głos na swojego przedstawiciela lub w każdej chwili go odebrać i przesunąć delegację na kogoś innego lub samemu decydować w głosowaniach. Obowiązuje merytokratyczny system zarządzania wirtualnym miastem w oparciu o punkty reputacji, które zdobywa się poprzez działalność społeczną i pracę na rzecz rozwoju projektu. System zasług oparty o punkty reputacji wyłania ambasadorów wirtualnego miasta, którzy posiadają najwięcej puntów reputacji. Spory rozstrzyga sąd arbitrażowy złożony z awatarów o statusie ambasadrów. Rozstrzygnięcia zapadają w dwuinstancyjnie. Pierwszym etapem jest mediacja, gdzie strony wybierają po jednym z mediatorów/ambasadorów i próbują dojść do porozumienia. Jeśli etap mediacji zawiedzie sprawa trafia pod obrady arbitrażu, a decyzja o rozstrzygnięciu jest podejmowana w głosowaniu tajnym przez awatary z najwyższą liczbą punktów reputacji (ambasadorów) i jest ostateczna.

Ambasadorzy iPolis

iPolis umożliwia aktywne świadczenie usług w ramach sieci relacji cyfrowych utworzonych na mapie wirtualnego miasta np. prowadzenie punktu sprzedaży towarów i usług, czyli wirtualnej firmy. Gra umożliwia użytkownikom pracę na rzecz rozwoju projektu. Wykonywanie prac, różnych zadań zleconych przez administratorów wirtualnego miasta będzie wynagradzane cyfrowym pieniądzem (tokenem lokalnym), którym będzie można obracać jak pieniądzem w ramach gry. Specjalną funkcję w wirtualnym mieście pełnią użytkownicy, którzy osiągnęli najwyższy poziom reputacji (ambasadorzy) posiadają specjalne uprawnienia (mogą np. edytować treści znaczników jeśli są one niezgodne ze stanem faktycznym lub regulaminem aplikacji). Status ambasadora iPolis osiąga się poprzez posiadanie najwyższej reputacji spośród każdego tysiąca zarejestrowanych użytkowników lub reprezentuje się w głosowaniach w ramach obowiązującej cyberdemokracji na tyle dużą liczbę użytkowników, aby w sumie osiągnąć po zsumowania punktów reputacji wymagany dla ambasadorów liczbę. Ambasadorzy to społecznicy - wirtualni menedżerowie społeczni miasta, których zadaniem jest dbanie o przestrzeganie zasad prawnych i regulaminów (wirtualnego prawa), budowanie wirtualnego miasta poprzez pozyskanie nowych użytkowników, generowanie nowych znaczników na mapie, rozstrzyganie sporów.

Graj w wirtualne miasto

Każdy użytkownik iPolis może szybko przeglądać stan aktywności swojego miasta. W wirtualnym mieście można szybko znaleźć nocleg, miejsce zamieszkania, rozpoznanać swoją najbliższą okolicę w temacie aktywnych w chmurze potrzeb i samemu dodać swoje potrzeby. Awatary z czasem wygenerują listy ulubionych miejsc i najbliższych relacyjnie użytkowników. W świecie coraz bardziej zamkniętym na relacje osobiste narzędzie umożliwia ich swobodne nawiązywanie najpierw w wirtualu, a potem w realu.

iPolis może wykorzystywać wszystkie rodzaje map cyfrowych i korzystać z zasobów Urzędu Miasta (Wydział Geodezji), dzięki czemu widoczna jest numeracja budynków, nazwy ulic, granice miasta i dzielnic, granice działek, a nawet uzbrojenie terenu w media (linie energetyczne, wodociągi, gazociągi, oświetlenie ulic i inne dane geodezyjne). Mapy można dowolnie przełączać i filtrować.

System może korzystać z usług połączonych z Internetem Rzeczy. Na przykład możemy podłączyć urządzenia posiadające bezprzewodową kartę sieciową i dodać ich identyfikator IoT (znacznik Internet of Things) na mapę. Dzięki temu widoczne będą punkty darmowego dostępu do WIFI, kamery prywatne, mogą być widoczne kamery monitoringu miejskiego lub kamery monitorujące w żłobku lub przedszkolu. Każde urządzenie posiadające MAC karty sieciowej podłączone do Internetu może być aktywowane na mapie iPolis. Jeśli właściciel urządzenia udostępnia wirtualnemu miastu, inne awatary będą mogły z niego korzystać w określony sposób. Użytkownik może również dodawać urządzenia tego typu w sposób zamknięty (prywatny) i korzystać z szyfrowania dostępu do tych urządzeń. W ten sposób można np. dodać bramę wjazdową do garażu, którą będzie można otworzyć z poziomu aplikacji, karty dostępu do pomieszczeń w biurze lub do mieszkania i ich PIN kody można trzymać w sposób zaszyfrowany w portfelu haseł aplikacji i używać np. odcisku palca na czytniku w telefonie do otwierania drzwi. 

Każdy użytkownik (awatar) może regulować swoją dostępność dla systemu - być online lub offline w wirtualnym mieście. Znaczniki mogą opisywać np. mieszkanie, które jest wystawione na sprzedaż poprzez zdjęcia, filmy lub wirtualny spacer po nim. Jeśli awatar przebywa w jakimś lokalu lub mieszkaniu system umieszcza go nad znacznikiem na mapie, oznacza to, że jest w środku tego budynku lub lokalu. Użytkownik może wybierać piktogramy statusu, czyli tego co obecnie robi np. pracuję, jem, odpoczywam, uprawiam sport, oglądam film, podróżuję, zwiedzam, imprezuję. Piktogramy doczepiają się do awatarów automatycznie, jeśli system potrafi rozpoznać aktywność użytkownika (np. jeśli jest w restauracji w godzinach wieczornych piktogram zaaktualizuje się i wyświetli “jem kolację”, jeśli akurat awatar znajduje się w budynku hali tenisowej piktogram “gram w tenisa”. Jeśli użytkownik ustawi miejsce swojej pracy w profilu oraz będą znane godziny pracy tej firmy z jej profilu, a GPS użytkownika potwierdzi jego obecność w na mapie w miejscu pracy piktogram oznacza status “pracuję”. 

Użytkownicy mogą integrować swoje profile w wirtualnym mieście z innymi portalami społecznościowymi co wpływa na informacje o awatarze lub stworzyć swojego awatara od początku. 

Grywalizacja w systemie, czyli podejmowanie wyzwań wrzucanych do chmury potrzeb nad miastem, których celem jest rywalizacja i motywacja np. wspólne odchudzanie, wspólne ćwiczenia, wspólne rozwiązywanie testu, gry miejskie, odwiedzanie miejsc i zbieranie punktów, digitalizacja miejsc w mieście za punkty na portfel cyfrowy.  

Miasto jest wyraźnie zaznaczonym obszarem administracyjnym na mapie. Posiada granice zgodne z podziałem administracyjnym. Miasto może obejmować również inne miejscowości na zasadzie przedmieścia np. obszar powiatu wokół miasta, jeśli JST nie korzystają z usługi. Analogicznie przedmieścia stają się jakby wirtualnymi przedmieściami miasta.

Interfejs główny pokazuje aktualną pogodę nad miastem, czas, liczbę aktywnych i nieaktywnych awatarów. W dolnej części interfejsu można włączyć okno komunikatów wyświetlają się tam wszelkie aktywności (kliknięcia użytkowników). Po włączeniu aktywuje się lokalizator i umiejscawia naszego awatara. W menu można dokonać konfiguracji aplikacji, uzupełnić dane profilu użytkownika, przeglądać i dodawać usługi do profilu, zobaczyć grupy użytkowników z którym łączą naszego awatara określone relacje. Każdej aktywności w systemie można nadać status publiczny, prywatny lub widoczny dla grupy (np. znajomych).

Wirtualne miasto budowane i zarządzane przez społeczność

iPolis jest tworzone przez mieszkańców oddolnie, jego ewolucja zależy wyłącznie od awatarów (mieszkańców wirtualnego miasta). Ludzie będą tworzyć grę wprowadzając znaczniki na mapę miasta i budując historię cyfrowych relacji między awatarami. Motywacje dla grywalizacji w iPolis mogą być niezwykle zróżnicowane - od rozrywki, przez budowanie nowych znajomości, po motywacje finansowe. Stworzenie takich aplikacji i systemów inteligentnego wirtualnego miasta jest już obecnie możliwe. Metadane, które można pozyskać z wirtualnego miasta mogą posłużyć do niezwykle dynamicznego rozwoju metropolii. Dzięki inteligentnym wirtualnym miastom będzie można precyzyjnie zarządzać w zasadzie każdym z miejskich procesów. Możemy sobie wyobrazić, że znajdą się grupy użytkowników, którzy przeniosą swoje życie z realnego świata do świata awatarów miejskich. Dostateczne wystarczająco zaawansowanej technologicznie gry, włączenie do systemów sztucznej inteligencji oraz uczenia maszynowego pozwala nie tylko przewidywać zagrożenia, budować właściwe strategie rozwoju, a przyczyni się do pozyskania bardzo wiarygodnych danych do badań społecznych. iPolis jest odpowiedzią na przyszłe problemy związane z budową inteligentnych miast. Nie można bowiem zapominać, że miasta to nie tylko infrastruktura, ale żyjący ludzie, którzy mają swoje potrzeby i oczekiwania.